Vojvođani su oduvek čuvali svoju tradiciju i običaje, o čemu svedoče etno kuće i slični objekti, koje skoro svako mesto u Vojvodini ima. I u banatskom Torku, u kojem će se u subotu 31. avgusta u organizaciji Fondacije „021“ i Centra za razvoj civilnog društva iz Zrenjanina uz podršku Udruženja žena „Banaćanke“ iz Torka održati deveta kulturno-edukativna manifestacija “Čuvarkuća”, poštuju svoju tradiciju i istoriju.
Sadašnje selo Torak, koje su pre više od 250 godina naselili žitelji rumunskih sela Serdin i Sakalaz, po burnoj istoriji koju pre svega karakterišu migracije i težak fizički rad je sličan sa drugim vojvođanskim mestima. Jedinstvenost mu, s jedne strane, daje očuvana crkva brvnara, jedina rumunska crkva u srpskom Banatu izgrađena od drveta i izuzetno lep ikonostas u baroknoj rumunskoj pravoslavnoj crkvi, a s druge strane je zanimljiv po spomeniku prirode – stablu bresta, koje se nalazi tik do sela.
Crkva brvnara, ikonostas i spomenik prirode – stablo bresta u Torku
U centru sela, koje čini većinsko rumunsko stanovništvo, uz simbiozu sa srpskim, romskim, mađarskim i drugim narodima, se nalazi Rumunska pravoslavna crkva i svako ko je ikada posetio ovaj sakralni objekat, opisujući utiske uvek na prvom mestu pomene ikonostas, koji pripoveda božanski život, ostavljajući posetioce skoro bez daha.
Crkva brvnara se nalazi u okviru Banatske kuće, etno kompleksa, koje postoji od 2002. godine. Kuća je izgrađena pre skoro 130 godina, a danas je pretvorena u muzej. Stalni izložbeni prostor se sastoji od autentičnh fotografija tradicionalne praznične nošnje Rumuna iz Vojvodine, kao i od etnografske kolekcije (starog nameštaja, pokućstva, narodne nošnje, tkanina, slika umetnika naive).
Ovi hramovi u tišini ruralne sredine govore o duhovnoj pokornosti Torčana tokom cele istorije naselja, a stablo poljskog bresta – spomenik prirode ukazuju na njihovu okrenutost ka prirodi.
Procenjuje se da je zaštićeno stablo bresta (Ulmus minor) staro preko 225 godina. Visine oko 20 metara sa obimom stabla oko 470 cm, ovo impozantno drvo je pod zaštitom Pokrajinskog zavoda za zaštitu prirode.
“Čuvarkuća” u Torku u subotu, 31. avgusta 2019.
U Torku postoji osnovna škola koja funkcioniše kao izdvojeno odeljenje u sklopu OŠ “Sveti Sava” iz Žitišta, a nastava se izvodi na rumunskom i srpskom jeziku. U školi, koja nosi ime poznatog rumunskog pesnika, prevodioca, učitelja i novinara Đorđa Košbuka, koji je živeo na prelomu 19. i 20. veka, održaće se deveta manifestacija “Čuvarkuća”.
Posetioci Torka će tokom poslednjeg dana avgusta moći da vide razne rukotvorine i proizvode domaće radinosti, ali i da uživaju u nastupima, koje su pripremili domaćini.
Tom prilikom biće prikazana i izložba slika koje su nastale u likovnoj koloniji na kojoj su slikari u autentičnom seoskom ambijentu stvarali na temu multikulturalnosti Vojvodine i vojvođanske kulture. U koloniji, održanoj na „Salašu 137“ učestvovali su slikari Đorđe Kovačev, Đorđe Beara, Marta Kiš Buterer, Pavel Pop, Đerđi Ačaji, Daniela Morariu, Dominika Morariu i vajar Andreja Vasiljević Baća. Izložba će biti postavljena u osnovnoj školi.
PROGRAM MANIFESTACIJE „ČUVARKUĆA“, 31.AVGUST 2019. U TORKU
15:00-15:30 Svečano otvaranje manifestacije takmičarskog karaktera “Tajne bakine kuhinje”
15:30-16:00 Otvaranje izložbe umetničkih slika nastalih u likovnoj koloniji “Čuvarkuća”
16:00-17:30 Kulturno umetnički program, degustacija starinskih slanih i slatkih poslatica i tematska izložba “Devojačka sprema za udaju”
17:30-18:00 Proglašenje pobednika takmičarskog dela manifestacije
Realizaciju projekta finansijski podržava Evropska Unija (europa.rs); Balkanski fond za demokratiju Nemačkog Maršalovog fonda SAD i ambasada Kraljevine Norveške u Beogradu (www.norveska.org.rs). Cilj projekta je promocija zajedništva i saradnje nacionalnih, verskih i kulturnih zajednica u Vojvodini sa lajtmotivom da je „Vojvodina naša kuća“.